Język angielski należy do trójki najczęściej używanych języków na świecie. Za język ojczysty uważa go ponad 360 milionów ludzi, ale myliłby się ten, kto twierdziłby, że język angielski jest na całym świecie identyczny. Największe odmienności możemy dostrzec, porównując warianty brytyjski i amerykański. Zobaczmy, jakie są główne różnice pomiędzy nimi.
British English vs American English – pisownia
Jedna z ważniejszych różnic pomiędzy British English a American English dotyczy pisowni końcówek wyrazów. Słowa zakończone w angielskim brytyjskim na -re, w amerykańskim angielskim piszemy przez -er.
Przykłady:
| Brytyjski angielski | Amerykański angielski | Tłumaczenie |
| theatre | theater | teatr |
| centre | center | centrum |
| litre | liter | litr |
Słowa, które w odmianie brytyjskiej kończą się na -our, w amerykańskim angielskim będą zakończone na -or.
| Brytyjski angielski | Amerykański angielski | Tłumaczenie |
| flavour | flavor | smak |
| neighbour | neighbor | sąsiad |
| colour | color | kolor |
Różnice w pisowni dotyczą również rzeczowników i w związku z tym rzeczowniki w British English zakończone na -ogue, w American English będą kończyć się na -og.
| Brytyjski angielski | Amerykański angielski | Tłumaczenie |
| monologue | monolog | monolog |
| catalogue | catalog | katalog |
| dialogue | dialog | dialog |
Inaczej są pisane też czasowniki. Te, które w brytyjskim angielskim mają końcówkę -se, -ze, w amerykańskim angielskim będą pisane z końcówkami -ise, -ize.
| Brytyjski angielski | Amerykański angielski | Tłumaczenie |
| paralyse | paralyze | paraliżować |
| analyse | analyze | analizować |
| realise | realize | zdawać sobie sprawę |
Brytyjski angielski vs amerykański angielski – wymowa i akcent
Dla osoby osłuchanej z amerykańskim angielskim, jaki słyszymy w większości filmów i seriali, brytyjska wymowa i akcent od razu „rzucają się w uszy”. Brytyjczycy inaczej wymawiają niektóre głoski oraz mają nieco inny akcent. W zależności od odmiany angielskiego, akcent może w tym samym słowie padać na różne sylaby, np.:
| Słowo | Wymowa brytyjska | Wymowa amerykańska |
| address | /əˈdres/ | /ˈæd.res/ |
| advertisement | /ədˈvɜː.tɪs.mənt/ | /æd.vɝːˈtaɪz.mənt/ |
| debut | /ˈdeɪ.bju/ | /deɪˈbju/ |
| garage | /ˈɡær.ɑːʒ/ | /ɡəˈrɑːʒ/ |
| magazine | /ˌmæɡ.əˈziːn/ | /ˈmæɡ.əziːn/ |
| vaccine | /ˈvæk.siːn/ | /vækˈsiːn/ |
Różna jest również wymowa głoski ʽr’ w środku bądź na końcu wyrazu. W British English ʽr’ w środku bądź na końcu wyrazu nie jest wymawiane, a poprzedzająca je samogłoska zostaje wydłużona. Amerykanie z kolei nie wydłużają samogłoski, a samo ʽr’ wymawiają „stłamszone”.
| Słowo | Wymowa brytyjska | Wymowa amerykańska |
| star | /stɑː/ | /stɑ:r/ |
| perfect | /ˈpɜː.fekt/ | /ˈpɝː.fekt/ |
| murder | /ˈmɜː.dər/ | /ˈmɝː.dɚ/ |
Charakterystyczny dla American English jest tzw. flapping, czyli używanie spółgłoski uderzeniowej dziąsłowej. Zapisuje się ją symbolem [ɾ], a w wymowie przypomina polskie /d/. Amerykanie stosują ją między samogłoskami, stąd ʽbutter’ zabrzmi jak ʽbudder’. Inny przykład to słowo ʽbetter’:
– BrE: /ˈbetə/
– AmE: /ˈbeɾər/
British English vs American English – gramatyka
Porównując British English i American English, nie możemy nie wspomnieć o gramatyce. Również i tutaj są dostrzegalne różnice, które dotyczą użycia czasu present perfect oraz związanej z nim odmiany czasowników nieregularnych i użycia przyimków.
W angielskim brytyjskim czasu present perfect powinniśmy użyć wszędzie tam, gdzie czynność przeszła ma skutki w teraźniejszości, Amerykanie natomiast nie trzymają się sztywno tej zasady i present perfect zastępują czasem past simple.
| Brytyjski angielski | Amerykański angielski | Tłumaczenie |
| I’ve never wanted to leave my town. | I never wanted to leave my town. | Nigdy nie chciałam wyjechać z mojego miasteczka. |
| I’ve just finished writing the poem. | I just finished writing the poem. | Właśnie skończyłam pisać wiersz. |
| I’ve always liked you. | I always liked you. | Zawsze cię lubiłam |
Przy czasownikach nieregularnych w British English możemy spotkać te, które kończą się na -t, a w American English będzie to po prostu końcówka -ed.
| Brytyjski angielski Amerykański angielski Tłumaczenie (bezokolicznik) | ||||||
| burn – burnt – burnt burn – burned – burned palić | ||||||
| learn – learnt – learnt learn – learned – learned uczyć się | ||||||
| smell – smellt – smellt smell – smelled – smelled wąchać |
Amerykanie i Brytyjczycy w różny sposób używają przyimków, w związku z czym niektóre wyrażenia przyjmują zupełnie inną formę w zależności od tego, skąd pochodzi osoba wypowiadająca to wyrażenie.
| Brytyjski angielski | Amerykański angielski | Tłumaczenie |
| enrol on a course | enrol in a course | zapisać się na kurs |
| at the weekend | on/during/over the weekend | w weekend |
| go for a picnic | go on a picnic | wybrać się na piknik |
| play in a team | play on a team | grać w drużynie |
| meet somebody | meet with somebody | spotkać się z kimś |
| fill in a form | fill out a form | wypełniać formularz |
Angielski brytyjski vs amerykański – różnice w słownictwie
Na sam koniec tego artykułu zostawiłam różnice w słownictwie pomiędzy tymi dwiema odmianami języka angielskiego. Kilka przykładów takich różnic, z którymi spotkasz się najczęściej, zamieściłam poniżej, ale lista jest zdecydowanie dłuższa.
| Brytyjski angielski | Amerykański angielski | Tłumaczenie |
| flat | apartment | mieszkanie |
| lift | elevator | winda |
| petrol | gas | benzyna |
| underground | subway | metro |
| shop | store | sklep |
| film | movie | film |
| holidays | vacation | wakacje |
| ground floor | first floor | parter |
| postcode | zipcode | kod pocztowy |
| dressing gown | robe | szlafrok |
Jak widzisz, brytyjski i amerykański angielski sporo się od siebie różnią. Nie musisz się jednak obawiać, że posługując się jedną z tych dwóch odmian angielskiego, nie zostaniesz zrozumiany w kraju, w którym mówi się jego inną formą. Amerykanie i Brytyjczycy rozumieją się nawzajem, więc na pewno Ty również zostaniesz zrozumiany, nawet jeśli zdarzy Ci się nieświadomie pomieszać obie odmiany języka angielskiego.
Mam nadzieję, że udało mi się choć trochę wzmocnić Twój angielski 😊.
Chcesz lepiej mówić po angielsku? Zapisz się na newsletter, w którym wysyłam dodatkowe autorskie materiały edukacyjne, oraz skorzystaj z oferty bezpłatnych ebooków, które pomogą Ci w nauce angielskiego.
Na koniec pozwól, że się przedstawię: nazywam się Ewa Karpińska.
Od 2006 roku prowadzę szkołę języka angielskiego HappyHours. Oferujemy indywidualne kursy angielskiego szyte na miarę potrzeb oraz kursy dla firm. Obejrzyj film, w którym opowiadam o mojej szkole, kursach i nauczycielach.
Jeśli masz ochotę rozwinąć swój angielski z jednym z moich lektorów, to zapraszam do kontaktu.
Z przyjemnością porozmawiam o Twoich potrzebach!
Z MOTYWACJĄ w trakcie nauki angielskiego ma kłopoty niemal każdy słuchacz. Zwykle na początku kursu utrzymuje się ona na bardzo Więcej
Być może właśnie się zastanawiasz jaki kurs języka angielskiego wybrać: w grupie, indywidualny czy przez Skype? Jeśli TAK, to ten Więcej
Czy chcesz płynnie posługiwać się językiem angielskim na co dzień? Jeśli tak, to ten artykuł jest w sam raz dla Więcej
Jaki powinien być nauczyciel języka angielskiego, aby można było wynieść z kursu maksymalne korzyści? W dzisiejszym wpisie opowiem o tym, Więcej
